Asset Publisher
Poznaj kornika drukarza, ciąg dalszy…
O tym, że kornik drukarz to owad który przez dziesięciolecia ewolucji wyspecjalizował się w żerowaniu na świerkach, drzewa wiedzą doskonale. Każde drzewo zaatakowane przez wgryzające się korniki broni się.
Korniki żeby żyć muszą jeść, innego wyboru nie mają. Są jednożercami, czyli organizmami odżywiającymi się we wszystkich stadiach rozwoju jednym rodzajem pokarmu. W przypadku korników podstawową rośliną żywicielską jest świerk. Aby zaspokoić głód owad musi zaatakować drzewo. Z pozoru zadanie proste wystarczy przegryźć korę która dzieli go od roślinnej tanki, która jest jego przysmakiem – łyka.
Drzewa nie lubią gdy ktoś lub coś uszkadza korę. Jeśli wiatr, śnieg, ptak lub owad zrobią w niej choćby niewielką ranę to takie miejsce trzeba załatać. Najlepiej żywicą. Dla drzewa to proste zadanie, gdyż pomiędzy komórkami łyka przebiegają kanały żywiczne. Te pionowe biegnące wzdłuż drzewa kanały cały czas są wypełnione żywicą. Niech no tylko np. jakiś owad spróbuje posilić się łykiem. Uszkadzając łyko, intruz jednocześnie uszkodzi kanały żywiczne co spowoduje wyciek żywicy i zalanie nią chrząszcza. Jeśli zostanie uszkodzonych sporo kanałów z żywicą, jej wyciek jest tak obfity, że żywica wypływa na zewnątrz i jest widoczna na korze drzewa w postaci strużek. Żywica po pewnym czasie schnie i zastyga, a uwięzione w niej owady giną.
Korniki nie chcą ginąć. W końcu to specjaliści, którzy dobrze opanowali sztuką atakowania drzew. Żywicy się nie boją. Jak się tyko wgryzą pod korę drzewa, to owszem jedzą łyko, ale robią to umiejętnie. Aby ominąć pułapkę zastawioną przez drzewo trzeba przeciąć jak najmniej kanałów żywicznych, czyli jeść powoli. Miej przeciętych kanałów, mniej żywicy, która z nich wycieknie. Czasami trzeba też poczekać na zewnątrz, aż żywica wycieknie i kanały żywiczne będą puste. Łatwizna prawda?
Podobne sposoby atakowania drzew jak kornik drukarz stosują również inne owady, ale kornik jest troszkę od nich sprytniejszy. Jak tylko kanały żywiczne opustoszeją, kornik drukarz przypomina sobie, że jest głodny. Łyka pod korą jest sporo, można w takim drzewie na jakiś czas zamieszkać, a że owad jest towarzyski to za pomocą substancji zapachowych (feromonów) zaprasza do swojego żerowiska od 2 do 7 samic, żeby zasiedliły (drzewo) jego nowe mieszkanie. Zwabione feromonem samice kornika przybędą, żeby jeść łyko i rozmnażać się.
W oczekiwaniu na samice, samiec kornika drukarza poszerza otwór przez który się wgryzł, tak aby pod korą powstała komora godowa. Gdy przylecą pierwsze samice, owady będą budowały tzw. chodniki macierzyste. Kanały te są częściowo zagłębione w korze i częściowo w łyku. W odróżnieniu od innych gatunków owadów, korniki budują chodniki macierzyste pionowo wzdłuż opróżnionych już wcześniej kanałów żywicznych. Jest to kolejny sprytny sposób na ominięcie opisanego powyżej systemu obrony wrodzonej drzewa.
Sygnały zapachowe (feromony) wysyłane przez samca zwabiają do drzewa nie tylko samice. Wieść o tym, że jest drzewo którego system obrony wrodzonej udało się oszukać dociera do innych samców korników. Te przylatują i zaczynają tą samą pracę co ich poprzednik.
W krótkim czasie zaatakowany świerk zasiedla tak duża ilość korników, że można już mówić, że to prawdziwa inwazja. Jest to kolejny etap strategii kornika. Owady te wiedzą, że samo wgryzienie się pod korę nie wystarczy, gdyż świerki mają dużo groźniejszą broń w walce z kornikami.
Jest nią odporność.
Po wydrążeniu w świerku przez korniki chodników macierzystych, samice składają wzdłuż nich od 30 do 80 jaj. Po okresie około od 1 do 2 tygodni z jaj wykluwają się larwy które żywią się łykiem. Ponieważ chodnik pionowy jest już wybudowany, larwom kornika drukarza nie pozostaje nic innego jak tylko żywić się łykiem po bokach chodnika macierzystego, budując tzw. poziome chodniki larwalne. Podczas zjadania łyka, larwy przegryzają dotychczas nie naruszone kanały żywiczne. Żywica znowu może zalać owady. Sposobem larw na to zagrożenie jest przegryzienie kanałów żywicznych i podzielenie ich na małe odcinki. Małe odcinki mało żywicy. Dla osiemdziesięciu larw korników, budujących gęstą sieć chodników larwalnych to proste zadanie.
Gdy świerka zasiedli jedna lub kilka rodzin korników drzewo nadal żyje i próbuje się bronić. Łyko to tkanka roślinna która transportuje substancje odżywcze powstałe w wyniku fotosyntezy. Zaatakowane drzewo produkuje z tych substancji żywicę i ponownie napełnia nią kanały żywiczne. Wokół zaatakowanego przez korniki miejsca powstają nowe kanały żywiczne, ich zagęszczenie w łyku zwiększa się. Komórki łyka wokół chodników budowanych przez larwy obumierają, a ich miejsce zastępuje zaschnięta żywica. Pozbawione pokarmu larwy kornika umierają. Atak korników zostaje odparty.
Z czasem wraz z kolejnymi atakami korników drzewo broni i rozbudowuje pomiędzy komórkami łyka coraz gęstszą sieć kanałów żywicznych. W komórkach łyka gromadzone są też większe ilości cukrów i substancji niezbędnych do produkcji większej ilości żywicy. W ten sposób drzewo uczy się i nabywa odporność, która jest drugim poziomem obrony drzew tzw. poziom obrony indukowanej.
Sposób przez naukowców nazywany TSA (Threshold of Succesful Attack) – tzw. próg udanego ataku.
Przełamanie drugiej linii obrony nawet najsilniejszych drzew jest kwestią odpowiednio dużej liczby atakujących je korników. Sukces takiego ataku polega na zagęszczeniu żerowisk. Na 1 metrze bieżącym około 100 letniego świerka korniki mogą założyć nawet 50 żerowisk. To bardzo duże zagęszczenie. Larwy z tych żerowisk są wstanie podczas budowy chodników podzielić łyko na drobne kawałki. Poprzerywane łyko przestaje transportować substancje odżywcze. Drzewo nie ma czym się bronić i czeka na śmierć.