Inwestycja jest finansowana w 85% ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, pozostałe środki pochodzą z Lasów Państwowych. Celem projektu jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych poprzez działania ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.

W miniony czwartek Nadleśnictwo Giżycko podpisało umowę na realizację prac budowlanych dotyczących modernizacji zbiorników wodnych w uroczysku „Las Miejski”. Przedsiębiorstwo PALWOD z Gołdapi, które będzie wykonawcą prac, zrealizowało już szereg podobnych inwestycji. Uczestniczyło między innymi w zadaniach polegających na odtworzeniu systemu ponad 40 zbiorników wodnych w Puszczy Rominckiej, czy też całkiem niedawno w budowie umocnienia skarpy brzegowej rzeki Czarna Hańcza w Nadleśnictwie Głęboki Bród.

Zbiorniki w uroczysku tzw. „Leśne Karpieńce” mają bogatą historię. W latach 1905-1907 dwaj bracia Waloch, Johan i Leopold oraz ich kuzyn, właściciele spółdzielni rybackiej, urządzili stawach w lesie hodowlę karpi. Upływ czasu mocno naruszył wybudowane wówczas urządzenia piętrzące. W chwili obecnej urządzenia te nie spełniają swoich funkcji i ocena ich stanu technicznego wykazała wysokie ryzyko uszkodzeń i w konsekwencji katastrofy polegającej na przerwaniu istniejących grobli i niekontrolowanym uwolnieniu wody. Stanowiłoby to duże zagrożenie podtopieniami m.in. dla sąsiadującego z lasem osiedla. W minionych latach groble przy zbiornikach często ulegały uszkodzeniom w wyniku napływu wód opadowych. Z kolei w okresach suchych zamulone zbiorniki okazywały się na tyle płytkie, że niektóre z nich wysychały zupełnie. Jeden ze zbiorników od kilku lat w ogóle nie napełnia się wodą. Tak duże wahania poziomu wód w zbiornikach istotnie oddziałują na lokalny ekosystem.

W czasach, gdy bracia Waloch urządzali hodowlę karpi w zbiornikach, przebudowano również sąsiadujące z nimi drzewostany, które obecnie w dużej mierze składają się ze świerka i dębów, gatunków drzew wrażliwych na wahania poziomu wód gruntowych. W ostatnich latach ilość zamierających z tego powodu drzew w uroczysku budzi zaniepokojenie nie tylko leśników, lecz również odwiedzających las okolicznych mieszkańców i turystów.

W wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych wilgotne dotychczas siedliska leśne ulegają przekształceniom, czego efektem jest zubożenie różnorodności biologicznej w lesie. Warto w tym miejscu przypomnieć, że niemal połowę powierzchni uroczyska stanowią cenne przyrodniczo siedliska. Według wyliczeń modernizacja tylko pierwszych czterech zbiorników zwiększy ilość gromadzonej wody w zbiornikach do ponad 30 tys. m³ oraz zwiększy ilość gromadzonej wody w gruncie wokół zbiorników z 126 tys. m³ do ponad 287 tys. m³. To powinno powstrzymać niekorzystne zmiany zachodzące w siedliskach otaczających zbiorniki związane z wahaniami poziomu wód gruntowych, a przez to również wpłynąć pozytywnie na bogactwo gatunkowe fauny i flory.

O problemach z retencjonowaniem wody w uroczysku i o modernizacji zbiorników leśnicy z Nadleśnictwa Giżycko informowali mieszkańców w dniu 2 marca br. na otwartym spotkaniu w sprawie realizowanego projektu. Materiały ze spotkania oraz dokumentacja projektowa dostępne są pod adresem: https://gizycko.bialystok.lasy.gov.pl/mala-retencja-nizinna.

Zwiększenie możliwości retencyjnych zbiorników wodnych uroczyska „Las Miejski” planowane jest poprzez modernizację pięciu istniejących zbiorników wodnych. Mimo, iż w nazwie zadania mowa jest o budowie nowego zbiornika, odstąpiono od tego pomysłu. Badania podłoża przeprowadzone na zlecenie leśników wykazały, że budowa zbiornika w planowanym miejscu jest pod wieloma względami nieuzasadniona. Na modernizację pierwszych czterech zbiorników (Etap I) Nadleśnictwo Giżycko uzyskało wszystkie wymagane prawem pozwolenia, w tym pozwolenie wodno-prawne i pozwolenie na budowę, wskazujące warunki prowadzenia prac. Modernizacja piątego zbiornika (Etap II) jest obecnie w fazie projektowania. W trosce o występujące w lesie rośliny i bytujące zwierzęta, inwestycja prowadzona będzie pod dodatkowym nadzorem przyrodniczym.

Przekazanie placu budowy oraz rozpoczęcie  prac przygotowawczych (wytyczenie geodezyjne obiektów, zabezpieczenie placu budowy, zabezpieczenie drzew przy zbiornikach na czas robót, itp.) powinno nastąpić jeszcze w sierpniu br., natomiast zakończenie I Etapu w przyszłym roku. Parking leśny, duża polana wraz infrastrukturą, będą w czasie trwania inwestycji udostępnione dla społeczeństwa.

O postępach prac związanych z modernizacją zbiorników będziemy Państwa informowali na stronach internetowych nadleśnictwa w zakładce Mała Retencja Nizinna.