Skąd pomysł na „Las Do Góry Nogami”?

W ostatni weekend sierpnia od 1997 roku w całej Europie organizowana jest Międzynarodowa Noc Nietoperzy w ramach międzynarodowego porozumienia EUROBATS, mającego na celu ochronę europejskich populacji nietoperzy. Wokół tych niezwykłych zwierząt powstało wiele legend, przesądów i szkodliwych dla nich mitów. W rzeczywistości nietoperze to zwierzęta, które potrzebują naszej szczególnej uwagi.

Wydarzenie "Las Do Góry Nogami" na Facebooku - TUTAJ

- Chcemy upowszechniać wiedzę o polskich gatunkach nietoperzy, ale także pokazać, jak ważne dla zdrowia naszych ekosystemów są te często wzbudzające niepokój ssaki – mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. - Akcja „Las do góry nogami” to nasz wkład w rozbudzanie wrażliwości przyrodniczej społeczeństwa – dodaje.

Akcja edukacyjna Lasów Państwowych „Las do góry nogami” odbędzie się w ostatnim tygodniu sierpnia w kilkudziesięciu nadleśnictwach w Polsce. Leśnicy w różnych częściach kraju zaplanowali dla gości różnorodne atrakcje, wśród których znajdą się:

• otwarte wykłady
• zajęcia edukacyjne dla dzieci
• wieczorne spacery po lesie
• obserwacje nocnych wylotów nietoperzy
• namierzanie detektorami.

Warto śledzić także profil główny Lasów Państwowych na Facebooku, gdzie zorganizowany zostanie webinar z chiropterologiem.

Poniżej znajduje się mapa z lokalizacjami poszczególnych wydarzeń. Szczegóły należy sprawdzić na stronach poszczególnych nadleśnictw, które znajdziecie na mapie.

Ochrona i edukacja

Nietoperze, te tajemnicze nocne stworzenia, od wieków wzbudzają ciekawość i budzą emocje. Bezszelestnie przemykające nad naszymi głowami, dzięki wyjątkowej zdolności echolokacji, są w stanie unikać przeszkód i skutecznie polować na owady, w tym na komary, które wielu z nas uważa za prawdziwe utrapienie. Niestety, wokół tych niezwykłych ssaków narosło wiele mitów i nieprawdziwych przekonań – kto nie słyszał o nietoperzu wplątującym się we włosy czy o wampirze wysysającym krew?

Nietoperze to grupa ssaków, które jako jedyne poza ptakami opanowały zdolność do aktywnego lotu. Ich przednie łapki to błoniaste skrzydła, dzięki którym są świetnymi lotnikami. Nietoperze w czasie lotu wydają ultradźwięki, które po odbiciu się od napotkanych przeszkód wracają do nietoperzowego ucha, dając mu „obraz” okolicy. To zjawisko echolokacji pozwala nietoperzom tak zwinnie się poruszać między drzewami i sprytnie unikać zderzenia z napotkanymi na drodze obiektami.

Nasze krajowe nietoperze nie budują swoich siedzib, tylko wykorzystują na schronienia dziuple, jaskinie, budki drewniane, a także nie stronią od ludzi i zamieszkują strychy, piwnice, opuszczone budynki, wieże itp. To nasi wielcy sprzymierzeńcy. Kiedy śpimy one polują na owady, w tym te, które niszczą drzewa. No i na znienawidzone przez wszystkich komary.

Wspólna misja

W Polsce występuje 28 gatunków nietoperzy. Lasy Państwowe we współpracy z chiropterologami - ekspertami od nietoperzy, od lat podejmują liczne inicjatywy mające na celu ich ochronę.

Od października 2021 roku wspólnie z Polskim Towarzystwem Przyjaciół Przyrody „pro Natura” realizujemy międzynarodowy projekt „LIFE+ PODKOWIEC TOWERS”, którego działania na rzecz nietoperzy są podejmowane równolegle w czterech krajach jednocześnie: Polsce, Czechach, Słowacji i Rumunii. Głównym celem projektu jest zachowanie krajowych populacji najbardziej zagrożonych gatunków nietoperzy, ze szczególnym uwzględnieniem: podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka dużego poprzez stworzenie warunków do wzrostu ich liczebności. Dlatego w ramach projektu m. in.  w różnych miejscach w Polsce zamontujemy wieże oraz schronienia dla nietoperzy.

Więcej o projekcie na stronie https://lifepodkowiectowers.pl/oraz Facebooku https://www.facebook.com/KrainaPodkowca

Niedawno zakończył się projekt „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”, który trwał do końca kwietnia 2024. W projekcie brało udział 15 nadleśnictw, a jego głównymi zadaniami było tworzenie sztucznych schronień, monitorowanie zasiedlenia budek przez nietoperze oraz publikacja poradnika dotyczącego ochrony mopka zachodniego.

Więcej o projekcie:  https://www.bialystok.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/czynna-ochrona-mopka-zachodniego-na-wybranych-obszarach-lesnych-w-polsce

W wielu regionach Polski leśnicy podejmują lokalne inicjatywy mające na celu poprawę warunków bytowania nietoperzy. Wśród inicjatyw podejmowanych przez leśników lub przy współpracy z innymi organizacjami, którym na sercu leży ochrona tych niezwykłych zwierząt, znajdują się m.in.:

• renowacje starych budynków i adaptowanie ich na nietoperzarnie,
• instalowanie metalowych krat na wlotach do jaskiń, bunkrów, starych sztolni itp. budowli, by zapewnić spokój zimującym tam koloniom nietoperzy,
• wywieszanie budek dla nietoperzy, by mogły tam znaleźć miejsce do odpoczynku i tymczasowego schronienia,
• tworzenie ścieżek i szlaków z tablicami informacyjno - edukacyjnymi.

Wszystkie te inicjatywy tworzą spójną i kompleksową strategię, a poprzez wielokierunkowe działania ochronne i promocyjno-edukacyjne podejmowane przez Lasy Państwowe, przyczyniają się do kształtowania przyjaznego środowiska dla tych unikalnych ssaków oraz do skutecznej ochrony i promocji różnorodności biologicznej naszych lasów.