polski polski English English

Lista aktualności Lista aktualności

Poznaj kornika drukarza

Podczas spacerów po lesie czasami znajdujemy pod drzewami płaty kory zadrukowane dziwnymi, powtarzającymi się symbolami. Można odnieść wrażenie, że wzory te zostały celowo wydrukowane. Czy w lasie żyje jakiś drukarz, który jest autorem tych dziwnych symboli?

Tak, to Kornik drukarz (Ips typographus) niewielki chrząszcz długości 4-5 mm.

Drukarz?
Larwy kornika drążą w drzewie korytarze, które przypominają misterny wzór, stąd nazwa tego owada.

Fragment kory świerka, pod którą korniki żerowały i rozmnażały się, tworząc sieć chodników.

Wiosną dorosły samiec kornika opuszcza ściółkę, w której zimował, wznosi się w powietrze i zaczyna szukać drzewa, na którym będzie żerował.
W tym celu jednorazowo może przelecieć 500 metrów, a w ciągu całego dnia nawet 750 metrów. Do 8 km potrafią przelecieć korniki niesione przez wiatr.

Świerk zasiedlony przez korniki.

Podczas lotu kornik drukarz szuka lasów w których rosną świerki.

Dzieje się to dlatego, że korniki są monofagami (jednożercami), czyli organizmami odżywiającymi się we wszystkich stadiach rozwoju jednym rodzajem pokarmu.
W przypadku kornika drukarza, owady te jedzą łyko ze świerków. W drzewostanach świerkowych z udziałem innych gatunków iglastych mogą zasiedlać sosny, jodły, limbę i modrzewie.

Korniki szukają miejsc i drzew:

  • na obrzeżach lasu,
  • w lukach,
  • lasów o złym stanie sanitarnym, osłabionych na skutek różnych czynników zewnętrznych,
  • drzew starszych – powyżej 50 roku życia,
  • grubszych,
  • z grubszą korą.

Karta informacyjna poznaj kornika drukarza część 1

Jak tylko samiec kornika znajdzie odpowiednie drzewo, wgryza się pod jego korę i zaczyna zjadać łyko.

Łyko to tkanka roślinna w drzewie znajdująca się tuż pod korą. Tkanka ta zajmuje się transportem składników pokarmowych, w tym produktów fotosyntezy. Zniszczenie łyka oznacza zniszczenie szlaków transportowych między koroną a korzeniami drzewa. Takie drzewa natychmiast stają się osłabione i z usychają.
W łyku samiec wygryza komorę godową, do której za pomocą substancji zapachowych (feromonów) zwabia samice.
Jeden samiec zwabia do komory od 2 do 7 samic.

W trakcie godów trwających od dwóch do trzech tygodni samiec i samice żywią się łykiem, wgryzają w nim chodniki, w których samice składają jajeczka. Na zewnątrz drzewa widać wtedy drobne rdzawe trocinki usuwane z żerowiska.

Otwór wlotowy do znajdującej się pod korą komory godowej korników.

Jedna zapłodniona samica składa do 80 jajeczek, pięć zwabionych samic do jednego żerowiska, składa około 400 jaj.

Po zakończonych godach i złożeniu jajeczek samiec i samice korników szukają nowego miejsca, gdzie mogłyby założyć nowe żerowisko. Następnie przystępują do kolejnych, drugich w tym samym roku godów, w wyniku których przybędzie kolejnych 400 młodych chrząszczy.

W żerowiskach po upływie tygodnia lub dwóch z jaj wykluwają się larwy, które żywiąc się łykiem, wygryzają w nim kolejne chodniki. 3-4 tygodnie później larwy przepoczwarzają się w młode chrząszcze.

Po upływie dwóch miesięcy od złożenia jaj powstałe z nich młode chrząszcze są gotowe do opuszczenia żerowiska, w którym się urodziły. Opuszczają żerowisko, szukają odpowiednich drzew i przystępują do założenia własnego żerowiska, budują komorę godową, w której będą się rozmnażać.

Karta informacyjna poznaj kornika drukarza część 2

W okresie godów zwabione feromonem samca kornika do drzewa przylatują nie tylko samice, ale również inne samce, które zasiedlają drzewo i zakładają własne żerowiska.

Na 1 metrze bieżącym około stuletniego świerka może być 50 żerowisk.
Na dwudziestometrowym świerku może być nawet 1000 żerowisk i 100 000 chrząszczy.
Wystarczy 5000 owadów żywiących się łykiem, żeby zabić jedno drzewo.

Zasiedlony przez korniki świerk.

Drzewo zaatakowane przez kornika można rozpoznać po tym, że:
  • próbuje się bronić i zalewać kornika żywicą,
  • pokryte jest brunatnymi trocinkami wyrzucanymi z drążonych korytarzy,
  • ma jasnozielone, żółknące, a na końcu czerwieniejące i przerzedzające się igły,
  • ostukiwane jest przez dzięcioły, które żywią się larwami kornika,
  • ma obitą, odpadającą korę.

Zasiedlony przez korniki świerk.

Co wpływa na rozwój kornika?
  • Światło — kornik ma wysokie wymagania świetlne, od tego zależy głównie aktywność owadów.
  • Temperatura — im cieplej, tym korniki są bardziej aktywne, szybciej się rozwijają, mają więcej generacji.
  • Opady — z wysokimi opadami w parze idzie spadek temperatury. Ogranicza to aktywność korników i ich rozwój.

Ponieważ kornik drukarz wyprowadza kilka pokoleń w ciągu roku, wielce prawdopodobnym jest (w sprzyjających dla niego warunkach), że owady wyległe na jednym drzewie w ciągu roku przyczyniają się do zniszczenia kilkuset drzew.


Polecamy Polecamy

Leśne radyjko